Kafeinsiz Kahve Nedir? Nasıl Yapılır?

Kahvelerde uygulanan kafeinsizleştirme işlemi; kahvenin aroması ve tadını koruyarak, içindeki kafein maddesinden ayrıştırılması işlemine denir. Kahveye tat ve koku veren maddelerin çoğu kahvenin kavrulma aşamasında oluştuğundan, kafeinsizleştirme işlemi kavurmadan önce kahve taneleri yeşilken yapılır.

Kahve tanelerinden kafeinin başarılı bir şekilde ayrıştırılması ilk olarak 1820 yılında Alman bir kimyacı olan Runge tarafından gerçekleştirilmiştir. Runge buhar tekniği sayesinde kafeini kahve tanelerinden ayrıştırır. Buhar kahve tanelerini şişirerek, yüzey alanının artmasını ve dolayısıyla kafeinin kolayca ayrıştırılmasını sağlamaktadır. İlk kafeinsiz kahveyi 1906 yılında Bremen’de Rosellius yapmıştır.

Günümüzde ise kafeinsizleştirme işleminde üç ana metot uygulanır. Bunlar kimyasal çözücüler, süper kritik gazlar, su ve kafeinsiz özütlerdir.

Kimyasal çözücüler metodunda çekirdekler buharla işleme tutulur. Daha sonra kafein çözücü maddeler devreye girer. Bu işlem yine basınç altında ve çözücünün yaklaşık kaynama sıcaklığındaki ortamda meydana gelir. Kullanılan kimyasalların kalıntıları çekirdeğin üzerinde az miktarda kalsa da bu insan sağlığını etkilemez. Genelde kullanılan çözücüler metilin klorid (di klorometan) ve etil asetattır. Metilin klorid kaynama noktasının düşük olması (40 derece) ve bundan dolayı düşük sıcaklıkta kullanılabilir olması avantajına sahiptir.

Süper kritik gazlarda karbondioksit kafein için geçici bir çözücü olarak kullanılır. Süper kritik karbondioksit, önceden buhar işlemine tutulmuş yeşil çekirdeklere yüksek basınç altında 70 derecede uygulanır. Gaza alınan kafein daha sonra abrobsiyon yoluyla gazdan ayrılır ve gaz tekrar sisteme verilir.

Su metodunda ise yeşil kahve taneleri suya daldırılır ve elde edilen özüt kafeinin uzaklaştırılması için yukarıda olduğu gibi aktif karbondan geçirilir. Avrupa Birliği düzenlemelerine göre kafeinsizleştirilmiş kahvede, yeşil kahve taneleri için kafein miktarı kuru kahvede %0.1‘i hazır kahvede %0.3’ü geçmemelidir. Bu metotlarla kahvedeki kafeinin %97’si ayrıştırılmaktadır.